Vijgenbomen, oftewel ficus, komt men vaak tegen in de handel. Verstoten onder de naam Mallsai wordt ficus vaak gezien als een plantfamilie welke ongeschikt is voor bonsai. Niets is echter minder waar. Bij de juiste behandeling is dit een uitstekende groep planten voor -weliswaar tropische- bonsai.
De meeste ficus bonsai aangeboden in Zweedse warenhuizen of bouwmarkten zijn de combinatie van twee types ficus. De stam zelf is vaak F. macrocarpa, een snelgroeiende ficus met relatief groot blad en grove groei. Nadat de stam gekweekt is, wordt hier loof van een dwerggroeiende soort of variëteit ge-ent, zoals de F. macrocarpa “green Island”. Als deze geënte takken weggenomen worden kan de stam uitlopen met grovere groei van de oorspronkelijke soort.
Ficus carica, de soort waar de consumptie vijgen vanaf komen, wordt slechts zelden als bonsai gekweekt vanwege de grote bladeren. Het KAN wel, vooral in mediterrane omgevingen. Het blad kan dan tot 5cm gereduceerd worden.
Ficus bonsai herkennen
Ficus is een grote groep van boomsoorten. De meest voorkomende soorten zijn snelgroeiende bomen welke in de tropen uit kunnen groeien tot tientallen meters hoog. De bladeren staan verschoven ten opzichte van elkaar aan de takken. De bladeren van F. microcarpa en F. Benjamina hebben een duidelijk langgerekt uiteinde, welke als bijna puntig te beschrijven is. Gezond blad is hoogglanzend. Bij het afknippen van een blad of tak treedt wik melksap uit, een natuurlijke vorm van latex.
Ficus bonsai niet verwarren met
Ligustrum spp. Het blad wordt soms verward met dat van Liguster. Liguster heeft nadrukkelijk kleiner blad.
Ficus bonsai standplaats
Alle ficussen zijn zonliefhebbers. Hierbij is het wel belangrijk om voldoende water te geven.
Ficus is tropisch tot mediterraan. Mij bekend is alleen de Ficus carica welke matig vorst bestendig is. Alle andere ficus soorten moeten in de winter in een vorstvrije ruimte overwinteren, maar wel zo licht mogelijk. Hierbij is een plek aan een zuid venster het beste. In de zomer staat de boom het beste buiten in de zon.
Tip: bij het naar binnen brengen gooit een ficus makkelijk het blad af, Dit komt door de meestal erg droge lucht in huis, in combinatie met vaak een (te) droge kluit binnen. Een week of twee een transparante plastic zak over de kroon kan de boom helpen met de overgang. Bij het naar buiten zetten is de boom niet gewend aan de zon en kan dan makkelijk verbranden. Daarom de boom altijd in een bewolkte periode naar buiten halen en zelfs dan, eerst 2 weken in de schaduw, 2 weken onder een andere boom (Halfzonnig) voor de boom in de volle zon kan staan (Of accepteren dat een deel van het blad bruine vlekken krijgt)
Ficus bonsai water gift
Ficus wordt vaak beschreven als een plant die droog gehouden moet worden. Dat is niet correct. De wortels hebben altijd toegang tot water nodig, tenzij de boom erg koel staat. Hierbij is een open zuurstofrijk substraat belangrijk. Normale potgrond is vaak van slechte kwaliteit en leidt tot zuurstofarme modder, hetgeen slecht is voor de wortels.
Ficus bonsai snoeien
Ficus verdraagt extreme snoei zeer goed, mits gezond. Optimaal is snoei in de loop van het voorjaar, nadat de boom enkele weken volle zon heeft kunnen genieten. Dan is er nog een groot deel zomer om weer nieuw blad te groeien voor de boom voor de winter naar binnen verhuisd. In de winter zijn ficussen meestal te zwak om goed op groei te reageren.
Bij een late voorjaar snoei kan de boom gestimuleerd worden nieuwe knoppen te zetten op kale takken indien alle groeipunten van de takken geknipt worden.
Ficus bonsai verplanten
Een ficus wordt het beste in de loop van het voorjaar verpot. Een gezonde ficus cult in 1-2 jaar de pot met wortels
Ficus bonsai vermeerderen
Ficus is makkelijk via stek te vermeerderen, in elke dikte van tak. Het is lastig om aan levend zaad te komen tenzij je in een gebied woont waar ficussen buiten groeien. Ficus zaad verlies kiemkracht binnen korte tijd
